یادداشت ها

بلافاصله بعد از آن ، به کمک دو دوست دیگرش شبانه از همان مغازه که کلیدش را نگه داشته بود سرقت میکند. "ایوون" سرانجام از زندان آزاد میشود، به مسافرخانه ای میرود و صاحب آنجا را میکشد تا بتواند پولهای گاوصندوق را بردارد. چندی بعد، وقتی که پیرزنی تنها را با اسکناسهایی داخل کیف میبیند، به دنبالش راه میفتد و او را تا خانه ش تعقیب میکند. زن بی پناه اما او را به خانه ش راه میدهد و با وجود مخالفت شدید همسرش از او مراقبت میکند. یک شب بعد از اینکه ایوون موفق به پیدا کردن پولهای داخل خانه نمیشود، با تبر تمام اعضای خانواده را میکشد و سرانجام خود را تسلیم پلیس میکند و همه قتلها را گردن میگیرد.

"پول"  نشانگر جامعه ای است که همه چیز را وارونه میخواهد. مثل مادر نوربر که به او می آموزد چگونه دروغ بگوید، روی ادعایش پافشاری کند و دست آخر هم بگوید : "هرچه گفتند انکار کن!".

معرفی ایوون با دستها آغاز میشود. دستهایی که در سینمای برسون مقدسند و فکر میکنند. ایوون با دستهایش معرفی میشود، نه چهره اش. در حالی که شیلنگ سوخت را از مخزن برمیدارد، سرجایش میگذارد ، قبض کارگری را میگیرد، دستگیره در مغازه دردسرساز را باز میکند و در پایان، آن اسکناسهای تقلبی را در جیب میگذارد. بی آنکه حتی آنها را بشمارد.

این معامله ی عدالت بشری است که او را با این دستهای قدیس وار، که از دستهای مارتیال هم زیباتر است به چنین سرنوشتی میکشاند. که عدالت را به شیوه ای شخصی تعبیر کند. درست مثل لحظه ای که با چمدانهایی در دو دست ، همچون سمبل عدالت، بالای سر پیرزن فریاد میزند : "پول کجاست؟". پیرزنی که ایوون به او پیشتر گفته بود که از کشتن لذت میبرد. این دستها هستند که یقه ی گارسن را میگیرند، یقه همبند ایوون را میگیرند و در پایان، آن تبر سهمگین را بلند میکنند.

ایوون کارگر زحمت کشی بود که حالا به قاتلی بی رحم تبدیل شده است. این تحول به قدری عجیب و باورنکردنی است که ما ، ذره ای حس همدلی با او نداریم. این هنر برسون است که بازی ها را این چنین استیلیزه میکند. این اساس سینمای اوست. سینمایی که میخواهد با فاصله گذاری شدید بین مخاطب و خود، ما را از بند هر نوع احساس رها کند، اما عجیبتر آن است که فیلم، نه تنها خسته کننده نیست، که بسیار سرپا و جذاب پیش میرود.

این عنصر "کشش" است که در نبود حس، در جای جای صحنه ها دیده میشود. این زیبایی و ایجاز بی نظیر، شاهکار برسون است که همه چیز را در خلاصه ترین شکل ممکن پیش رانده و داستان را به کوتاهترین شکل ممکن تعریف میکند.

برسون پول را بر اساس داستان اسکناس تقلبی تولستوی ساخته است. داستانی که به شر، گناه و بخشش میپردازد، مضامینی که بیشتر به جهان داستایوفسکی نزدیک است تا جهان تولستوی منادی اخلاق. همچون برسون که به داستایوفسکی نزدیکتر است تا تولستوی. نشان به آن نشان که تبری در پایان فیلم، بانوی پیر نیکدل را به دنیایی امیدوارانه تر از این جهان تلخ و تیره میکشاند، تبری که گویی از دستان راسکولنیکف آمده و در آینده ای نه چندان دور، به هفت تیر تراویس بیکل تبدیل میشود.